ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το νησί της Λέσβου είναι ένας χώρος προικισμένος. Οι φυσικές του ομορφιές, το κλίμα του, το γόνιμο έδαφός του, γέννησαν ανθρώπους με βαθιά την αίσθηση του ωραίου και της αρμονίας, από τα βάθη της αρχαιότητας ως τις μέρες μας. Από την εποχή των μύθων ακόμα η Λέσβος είναι γνωστή για την άνθηση των Τεχνών.

Αυτός ο χώρος γέννησε και ανέθρεψε ποιητές σαν την Σαπφώ και τον Αλκαίο στην αρχαιότητα ή τον Οδυσσέα Ελύτη στις μέρες μας, λογοτέχνες σαν τον Μυριβήλη, φιλοσόφους σαν τον Πιττακό και τον Θεόφραστο, ζωγράφους σαν τον Γ. Ιακωβίδη και αμέτρητους ακόμα.

ΛΑIΚΗ ΤΕΧΝΗ

Ευρήματα που ήρθαν στο φως έπειτα από ανασκαφές στην αρχαία Θέρμη, μαρτυρούν την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής και χαλκουργίας. Η αγγειοπλαστική τέχνη εκφράζεται μέχρι σήμερα στην Αγιάσο, με μέσα που εξακολουθούν να είναι παραδοσιακά όπως ο πηλός, οι κεραμικοί τροχοί και φούρνοι.


Μεγάλη πρόοδο γνώρισε επίσης και η ξυλογλυπτική. Έχοντας σαν βάση το ξύλο ελιάς που αφθονεί στο νησί, έχουν φτιαχτεί περίτεχνα τέμπλα στις εκκλησίες, ξύλινες κασέλες, απομιμήσεις αρχαίων αγγείων κ.α.

Η ΛΕΣΒΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Με την πάροδο του χρόνου και την εισβολή των Τούρκων υπήρξαν αλλοιώσεις στην πόλη της Μυτιλήνης.

Απόκλιση από τα χωριάτικα σπίτια - που ήταν χτισμένα σύμφωνα με τις στοιχειώδεις ανάγκες - αποτέλεσαν οι Πύργοι με την πέτρινη κατασκευή, το ύψος, τους φεγγίτες και τα "σαχνισίνια" που έδιναν μεγαλύτερες διαστάσεις στον επάνω όροφο. Τέτοιοι Πύργοι σώζονται ακόμα και σήμερα στα προάστια. Επίσης, σώζονται και αρχοντικά σε άριστη κατάσταση όπως των Αλεπουδέλη (Ελύτη) και Παπαδοπούλου. Χαρακτηριστικά τους είναι οι ιωνικές και δωρικές κολώνες, οι προσόψεις και οι θολωτές εσοχές.

Βασικό χαρακτηριστικό όλων σχεδόν των οικισμών της Λέσβου είναι ο αστικός τους χαρακτήρας. Σε πολλούς οικισμούς το συνεχές δομικό σύστημα επικρατεί και οι αυλές λείπουν τελείως. Σε όσους πάλι υπάρχουν αυλές, είναι περιστοιχισμένες από ψηλούς μαντρότοιχους και τελείως απομονωμένες από το δρόμο.

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ

Μεγάλες προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών ανέδειξε η Λέσβος από τα χρόνια της αρχαιότητας έως και σήμερα, όπως: ο περίφημος φιλόσοφος και βοτανολόγος Θεόφραστος (387 - 272 π.χ.), ο ιστορικός Θεοφάνης (100 π.χ.), ο μουσικός, κιθαρωδός και ποιητής, Αρίων (625 - 585 π.χ.), ο μεγάλος μουσικός και δημιουργός της χορικής ποίησης Τέρπανδρος (210 π.χ.), ο Πιττακός που ήταν ένας από τους επτά Σοφούς της αρχαιότητας.

Δεν μπορούμε βέβαια να παραλείψουμε δύο φυσιογνωμίες με ιδιαίτερη λάμψη, όπως τον Αλκαίο και τη Σαπφώ. Η Σαπφώ γεννήθηκε στην Ερεσό το 612 π.χ., και έμεινε ανυπέρβλητη ακόμα και σήμερα για το άνθος, την αισθαντικότητα και την λεπτή λυρική δόνηση των στίχων της.

Στα προεπαναστατικά χρόνια διακρίνεται ο Βενιαμίν ο Λεσβίος, ένας από τους πιο σπουδαίους Δασκάλους του Γένους. Στα μεταπελευθερωτικά χρόνια, η πνευματική κίνηση στο νησί αποκτά ιδιαίτερη άνθηση με τους λογοτέχνες Στρατή Μυριβήλη, Ηλία Βενέζη κ.α. Μια πλειάδα λογοτεχνών συνεχίζει και σήμερα την πνευματική άνοιξη, με κορυφαίο εκπρόσωπό της τον ποιητή και νομπελίστα, Οδυσσέα Ελύτη.